Thích Bảo Thành

GẶP NHAU BÊN HIÊN CHÙA – CHUYỆN ĐỜI KHÔNG CHỈ LÀ CHUYỆN ĐAU

Chiều hôm ấy, gió thổi nhẹ qua tán bồ-đề, tiếng chuông chùa ngân lên như một sợi chỉ mảnh kéo tâm người về chỗ bình an. Con ngồi trước mặt sư phụ, dáng hơi cúi, ánh mắt sâu như có nỗi gì dồn nén từ lâu. Con nói với thầy rằng con thương vợ lắm – thương đến mức chỉ cần đêm thiếu hơi ấm của vợ là lòng con chao đảo như thuyền lạc bến. Con nói con không trách gì nàng, chỉ mong nàng san sẻ với con những buồn, những mệt, những điều khiến nàng chông chênh. Con nói, giọng run lại, rằng chỉ cần nàng rời sang một phòng khác thôi… con đã thấy trống vắng đến tê lòng.

Thầy lắng nghe thật lâu. Ở chùa, người ta học cách nghe bằng tâm, chứ không chỉ bằng tai. Không cắt lời, không giảng ngay, chỉ để cho con được thở ra những điều con giữ lại quá lâu.

Và rồi thầy mỉm cười hiền:
— Con à, chuyện vợ chồng giống như chén trà ấm. Muốn thơm phải để gần nhau, muốn nguội cũng chỉ cần xa một chút thôi.

Ngừng lại đôi khắc, thầy nói tiếp:
— Trong tiếng thở dài của con, thầy nghe được hai điều: một là tình thương rất lớn, hai là nỗi sợ mất mát rất sâu. Người thương thật lòng, con ạ, không sợ khổ, không sợ mệt – chỉ sợ người mình thương chịu đựng một mình.

VỢ CHỒNG – KHÔNG PHẢI LÀ HAI NGƯỜI Ở CHUNG MỘT NHÀ, MÀ LÀ HAI TRÁI TIM BIẾT TỰA VÀO NHAU

Thầy thong thả rót trà, khói trà quấn lại thành một làn sương mỏng.
— Con nói rằng một đêm không thấy vợ bên cạnh, con cảm giác như cả căn phòng rộng ra, giường dài ra, còn trái tim con thì co lại. Điều ấy không phải vì con yếu đuối, mà vì con đã đặt trái tim mình đúng nơi đáng đặt.

Rồi thầy nhìn thẳng vào mắt con:
— Nhưng con phải hiểu thế này: vợ chồng không phải lúc nào cũng cùng nhịp. Có lúc người này sáng còn người kia mờ, có lúc người này mạnh còn người kia nghiêng ngả. Không phải vì hết thương, mà vì đời sống vốn có những vùng mờ mà chính ta cũng chưa hiểu hết trong mình.

Thầy nhặt chiếc lá vừa rơi, xoay nhẹ trong tay:
— Khi vợ con mệt, buồn, hay lòng lệch đi một chút, điều đầu tiên nàng cần không phải là trách, mà là một nơi để tựa. Con muốn nàng nói với con, chia sẻ với con, đó là điều đúng. Nhưng đôi khi, người đang đau không nói ngay được đâu con. Mình phải kiên nhẫn như người chờ hoa nở, không thúc ép, chỉ lặng lẽ bên cạnh.

Thầy lại nói:
— Con thương vợ ở điểm này: con mong nàng thành thật với con, mong nàng yếu đuối với con. Đó là điều một người chồng tốt nào cũng mong. Nhưng nhớ rằng, để một người dám yếu đuối trước mình, trước hết mình phải là chỗ thật an. Mà chỗ thật an không phải là lời nói “em cứ dựa vào anh”, mà là sự hiện diện bình thản, không phán xét, không đòi hỏi, không biến sự chia sẻ của nàng thành gánh nặng phải giải quyết.

NẾU MUỐN GIỮ, TRƯỚC NHẤT PHẢI BIẾT MỞ LÒNG

Thầy đặt chén trà xuống, tay vuốt nhẹ mặt bàn gỗ cũ:
— Con sợ vợ im lặng. Nhưng con à, đôi khi im lặng không phải là xa cách, mà là nàng chưa tìm được ngôn từ cho nỗi mệt của mình. Con hãy mở lòng nghe cả những điều nàng không nói.

Rồi thầy dạy thêm:
— Trong đời sống vợ chồng, điều khó nhất không phải là yêu nhau, mà là hiểu nhau khi mệt. Niềm vui dễ chia, nhưng nỗi buồn thì mỗi người lại có một cách cất giữ. Người chồng có trí là người biết nhìn sâu vào biểu hiện của vợ: hôm nay nàng ngủ sớm hơn? Hơi thở nàng nặng hơn? Hay bàn tay nàng bỗng lạnh? Những thứ ấy đôi khi còn thật hơn cả lời nàng nói.

Thầy cười khẽ:
— Con muốn biết vì sao vợ chồng sống với nhau lâu lại thương nhau ngày một sâu không? Vì họ học được cách đọc nhau bằng lòng, chứ không bằng tai.

GIỮ NHAU KHÔNG PHẢI BẰNG NỖ LỰC, MÀ BẰNG CHÂN THẬT

Thầy nói tiếp:
— Con nói rất hay: vợ chồng là vui cũng nói, buồn cũng nói; mệt thì dựa, yếu thì cho nhau ôm. Đó là căn bản của hạnh phúc. Nhưng muốn như vậy, con phải tạo môi trường để vợ con cảm thấy an khi nói. Nếu nàng nói ra mà thấy con buồn, nàng sẽ giấu. Nếu nàng nói ra mà thấy con nặng nề, nàng sẽ im. Nếu nàng chỉ cần một chút yên tĩnh mà con vội lo lắng, nàng sẽ lùi.

Thầy nâng chén trà lên, khẽ nhấp:
— An không phải là im.
— Yên không phải là xa.
— Và lui một bước không có nghĩa là rời bỏ.

Thầy nhìn con, ánh mắt hiền như biết mọi cơn sóng trong lòng người đời:
— Con hãy để vợ mình biết rằng: ở cạnh con, nàng được phép buồn, được phép khóc, được phép nói những điều chưa chỉnh trang. Một người phụ nữ chỉ thật sự mở lòng khi nàng cảm thấy mình không bị đánh giá bởi chính người chồng của mình.

TÌNH YÊU TRƯỞNG THÀNH – KHÔNG GIỮ BẰNG LỜI, MÀ GIỮ BẰNG SỰ HIỆN DIỆN

Thầy đặt tay lên vai con:
— Con à, đau nhất không phải là không có người bên cạnh, mà là có người mà ta vẫn thấy cô đơn. Con sợ cảm giác mở mắt không thấy vợ, đó là bản năng của người yêu thật lòng. Nhưng hãy nhớ, thay vì sợ mất, con hãy học cách làm cho nàng muốn ở lại.

Rồi thầy nói thêm, giọng trầm ấm như tiếng gió qua rặng tre:
— Ngày nàng buồn, con đừng hỏi quá nhiều, chỉ cần ngồi cạnh thôi. Ngày nàng mệt, con đừng cố gắng làm nàng mạnh, chỉ cần nắm tay nàng. Ngày nàng lệch tâm, con đừng vội chỉnh, chỉ cần đi bên cạnh cho đến khi nàng tự cân bằng.
Tình yêu là như vậy: không sửa nhau, chỉ dìu nhau.

VỢ CHỒNG – MỘT CHẶNG ĐƯỜNG TU CHUNG

Thầy chắp tay, mắt nhìn xa xăm:
— Con người ta đến với nhau là duyên, nhưng giữ được nhau là tu. Tu sự nhẫn, tu sự lắng nghe, tu sự bao dung, tu cả sự chân thật mỗi ngày. Không phải ai cũng hợp với mình từ đầu. Nhưng vợ chồng là học cách hợp dần, hiểu dần, thương dần.

Thầy nói:
— Khi vợ con rời sang phòng khác, đó có thể là sự lùi để tìm lại hơi thở bình an. Con đừng vội nghĩ là xa cách. Người biết thương sẽ chờ, nhưng chờ trong bình an, không trong lo sợ.

Thầy kết lại:
— Con yêu vợ bằng một tình yêu có trách nhiệm, có sự trưởng thành. Điều đó quý lắm. Nhưng hãy nhớ: yêu không phải để giữ, mà để nâng. Giữ bằng sự chân thật. Nâng bằng sự bao dung. Và ở bên nhau không phải vì sợ mất nhau, mà vì cả hai thấy bình yên khi có nhau.

ĐỂ TÂM AN, THÌ NHÀ TỰ ẤM

Sư phụ đặt tay lên ngực mình, rồi đặt tay lên ngực con:
— Tâm con an, nhà con ấm.
— Tâm con loạn, dù vợ có nằm cạnh, con vẫn thấy lạnh.

Vậy nên, điều con cần không phải là kiểm soát sự gần – xa của vợ.
Điều con cần là giữ nội tâm mình vững, để nàng nhìn thấy con và yên lòng dựa vào.

Thầy mỉm cười, rất hiền, rất chậm:
— Con muốn giữ vợ?
Giữ bằng cách trở thành bến an trong tâm nàng.
Khi nàng thấy bình yên bên con, nàng sẽ không bao giờ rời đi.

Và lúc ấy, dù ngủ chung hay ngủ riêng, lòng vẫn ở cạnh nhau.

LỜI SƯ PHỤ VỀ MỘT CHỮ “BUÔNG”
Con ngồi đây, lòng như đá,
Một câu nói… đã hóa muôn trùng sa.
Người rời con nhẹ tênh như gió,
Mà tim con rơi nặng tựa sơn hà.

Con hỏi mãi: “Sao đổi thay nhanh vậy?”
Sư chỉ cười – đời vốn hợp rồi ly.
Hơi ấm hôm qua, nay thành băng giá,
Ấy cũng là duyên hết… chẳng còn chi.

Người chẳng buồn, chẳng tiếc con một nhịp,
Thì con ơi, níu giữ để làm gì?
Kẻ quay lưng đâu còn mang bóng cũ,
Phía con nhìn chỉ trống rỗng, hoang bi.

Tâm con đau – đau vì chưa thấu,
Rằng ai thương rồi cũng có thể rời xa.
Chỉ có tự tâm mình là bè, là bến,
Là ngọn đèn đứng vững giữa phong ba.

Hãy để người đi… khi lòng họ muốn.
Buộc chi hoài một chiếc gió vô danh?
Cắt thì cứ để cắt, đừng đau nữa,
Một mối duyên rời… mở lối duyên lành.

Con đừng trách, cũng đừng mong giải thích,
Vì điều thật lòng chẳng cần biện minh đâu.
Kẻ không giữ con trong miền thương nhớ,
Có nói trăm lời… cũng vẫn hững hờ sau.

Ngồi lại đây, thở cùng hơi đất,
Nhìn nỗi đau như đám mây ngang trời.
Mây trôi hết, trời đâu vì thế mất,
Lòng con rồi cũng sáng lại thôi.

Buông người khác… là trả người về gió.
Buông chính mình… là trả lại tự do.
Ai không ở lại, ắt không là tri kỷ,
Con đừng khổ vì thứ chẳng thuộc về con nữa, nghe không?

Nở một nụ cười, khẽ chắp tay,
Từ nay lòng con nhẹ bước mỗi ngày.
Người rời xa – để con gần hơn với chính mình,
Và đó… mới là con đường thiền thật sự, con hay.
.