Thích Bảo Thành

Tấm ảnh còn, người đi rồi

Có những mất mát khiến con người ta thay đổi cả đời, không phải vì đau, mà vì nó đánh thức một vùng tâm vốn lâu nay ngủ quên.

Ngày mẹ đi, trong căn nhà nhỏ còn lại tấm ảnh trên bàn thờ – một di vật tưởng chừng bé nhỏ, nhưng mang theo cả một trời thương nhớ. Cha nâng niu tấm ảnh ấy, như nâng một phần đời không thể gọi tên. Mỗi lần tay cha chạm vào khung gỗ, con thấy một nỗi buồn lặng lẽ mà không tiếng thở nào diễn tả nổi.

Hình bóng mẹ thuở xưa dịu hiền như giọt nắng chiều. Ánh mắt ấy từng ru con ngủ, từng đỡ con dậy khi ngã, từng kẹp cái muỗng vào tay con trong bữa đầu tiên biết ăn. Nay ánh mắt ấy chỉ còn nằm trong một khung ảnh, xuyên qua thời gian mà vỗ về cha giữa phong ba, an ủi con giữa tháng ngày dài thiếu vắng.

Con từng trách cha lạnh nhạt.

Con từng giận cha ít nói.

Đôi khi con không hiểu, vì sao cha cứ im lặng đến mức tưởng như vô tâm.

Nhưng càng lớn, con càng nhận ra: có những nỗi đau không thể nói, nên người ta chọn im lặng. Có những thương yêu không thể bày tỏ, nên người ta chỉ biết giữ trong lòng.

Tấm ảnh của mẹ trở thành nơi cha gửi gắm tất cả – không phải hình bóng, mà là niềm tin rằng mẹ vẫn dõi theo chúng con. Mỗi lần cha nhang khói, gương mặt có nét gì yên hơn, như thể nhắc rằng:

tình yêu không mất đi, chỉ đổi chỗ đứng trong tim người còn lại.

Cha và những lặng thầm không ai nghe

Con nhớ có lần đi học về, nghe ai đó gọi “nhỏ ba câm”. Con đau, tim thắt lại như bị ai véo một cách tàn nhẫn. Con quay về nhà, mắt đỏ hoe, mang theo sự bất công của đời và nỗi tủi thân của một đứa trẻ chưa hiểu lòng người.

Cha nhìn con như hiểu tất cả, nhưng cha không phản ứng, không giận dữ, không buồn, không phân trần. Cha chỉ xoa đầu con rồi nói:

“Người ta không hiểu, mình hiểu. Người ta không thương, mình thương. Vậy là đủ.”

Hóa ra, cha im lặng không phải vì không có gì để nói, mà vì có quá nhiều để giữ. Cha im lặng để gia đình còn yên. Cha im lặng để không tạo thêm một vết thương lên trái tim con vốn đã mỏng manh.

Ngày mẹ còn, cha là điểm tựa.

Ngày mẹ mất, cha hóa thành mái che.

Không ồn ào, không lớn lời, cha đứng giữa đời mà kiên nhẫn như một gốc cây trầm mặc.

Cha không dạy con bằng triết lý cao siêu, mà bằng đôi vai nặng gánh, bằng ánh mắt không oán trách cuộc đời, bằng cách cha sống tử tế từng ngày.

Con lớn lên bên cha, dần hiểu rằng:

im lặng của người tử tế là một bài học;

im lặng của người có nội lực là một sự từ bi.

Tấm ảnh của mẹ không chỉ là di vật của một người đã khuất, mà là nơi cha gửi vào đó lòng kiên nhẫn, sự thủy chung, và tình thương biển rộng mà cha muốn gìn giữ cho con.

Di vật giữ lại hồn, và phước đức giữ lại đời

Từ tấm ảnh ấy, từ di vật còn lại của mẹ, con học được bài học đầu tiên về vô thường.

Rằng đời người, dù dài đến đâu, rồi cũng kết thúc trong vài kỷ vật nhỏ.

Rằng điều từng làm ta khổ, rồi cũng nhẹ như hạt bụi.

Rằng tình thương chân thật không tan theo cát bụi, mà hóa thành ánh sáng soi bước người ở lại.

Con học được rằng:

– Kiếp nhân sinh ngắn ngủi phù vân.

– Sống bao dung thì lòng nhẹ đi nửa phần.

– Sống biết tha thứ thì tâm sáng như gương.

– Gieo hạt từ ái thì phước theo ta suốt đời.

Mẹ tuy vắng mặt, nhưng sự có mặt của mẹ trong con chưa từng giảm bớt.

Cha tuy không nói nhiều, nhưng những điều cha dạy bằng sự nhẫn nại của đời mình sâu hơn trăm bài giảng.

Di vật của mẹ – chỉ một tấm ảnh thôi – nhưng với cha, đó là cả bầu trời.

Với con, đó là lời nhắc:

hiếu hạnh không bao giờ muộn, tình thân không bao giờ lặp lại, và thời gian không bao giờ chờ ta đủ trưởng thành rồi mới biết thương.

Con cúi đầu trước di ảnh mẹ, cảm tạ cha và cảm tạ cuộc đời vì đã cho con hiểu:

trong vô thường, chỉ có yêu thương là bền;

giữa gió bụi, chỉ có lòng hiếu hạnh là phước;

và trong hàng vạn thứ trên đời…

thứ quý nhất lại là thứ giản dị nhất: một tấm ảnh, một kỷ niệm, một vòng tay, một chữ “thương”.

Di vật này, mẹ để lại cho cha – cho con.

Nhưng lớn hơn cả di vật, là di huấn:

sống tử tế, sống bao dung, sống biết tri ân.

Đó mới là món quà mẹ gửi xuống từ cõi an lành.

DI VẬT

Mẹ khuất bóng… trời nghiêng một nét,

Lá rơi mềm… như tiếng thở sau cùng.

Cha nâng bức ảnh, nhẹ như nâng cả kiếp,

Giữa vô thường… giữ một chút thủy chung.

Con năm ấy… còn thơ dại, chưa hiểu,

Trách cha hoài… sao lặng lẽ, khô khan.

Nào hay đâu… phía im lìm ấy,

Là núi tình… nén lại đến muôn vàn.

Ảnh của mẹ… sáng trong như giọt ngọc,

Sưởi cha qua… từng buổi tối bơ vơ.

Con nghe ai gọi “nhỏ ba câm”… lạnh,

Mà trong cha… nắng ấm vẫn đợi chờ.

Rồi năm tháng… như dòng sông lặng lẽ,

Con lớn lên… hiểu được nghĩa tảo tần.

Thương cha quá… bàn tay run gìn giữ

Một di vật… thay cả một vầng trăng.

Mẹ xa rồi… nhưng hương từ bi ở lại,

Thấm trong cha… rồi chảy sang tim con.

Từ bức ảnh… con học điều chân thật:

Sống dịu hiền… giữa giông bão sinh tồn.

Đời vô thường… như mây bay ngoài cửa,

Giữ điều gì… cũng chỉ giữ trong tâm.

Di vật mẹ… là bài kinh tĩnh lặng,

Mở trái tim… thấy đạo giữa thăng trầm.

Con cúi xuống… bên khung hình bé nhỏ,

Nghe như có tiếng mẹ gọi ân cần:

“Sống hiền nhé… và thương cha cho trọn,

Đời ngắn thôi… mà yêu thương rất gần.”

Mẹ đi rồi… nhưng chưa từng khuất bóng,

Vẫn nâng con… qua vạn nỗi ngày thường.

Trong mắt cha… và trong từng giọt lệ,

Mẹ vẫn là… ánh sáng của yêu thương.