Giữa lòng đất Ấn linh thiêng, nơi sông Ni Liên Thuyền lặng chảy qua những tầng trầm tích của thời gian, có một vùng đất mà mọi người con Phật khắp năm châu đều hướng về – Bồ Đề Đạo Tràng (Bodhgaya). Nơi ấy, hơn hai ngàn sáu trăm năm trước, Đức Thích Ca Mâu Ni đã ngồi yên dưới cội Bồ Đề (Bodhi Tree), kết thúc hành trình sáu năm khổ hạnh và mở ra bình minh của giác ngộ, soi rọi cho nhân loại con đường thoát khổ.
Ngài không chiến thắng ai, không chinh phục bằng vũ lực, mà chiến thắng chính mình, vượt qua tất cả vọng tưởng, ngã chấp, và vô minh. Dưới tàng lá rung rinh ấy, hơi thở của Phật hòa cùng hơi thở của đất trời, mở ra hơi thở của Chánh giác – hơi thở mà vạn đời sau, những ai hữu duyên còn có thể cảm nhận khi chạm chân đến mảnh đất này.
Và hôm nay, đoàn Thất Bảo chúng con, giữa muôn trùng nhân duyên vi diệu, đã được cung kính đảnh lễ nơi cội Bồ Đề linh thiêng – nơi dấu chân Phật còn ngân vang trong từng ngọn gió. Trong phút giây thiêng liêng ấy, một ân phước lớn lao không thể nghĩ bàn đã xảy đến: chúng con được thỉnh hai cây Bồ Đề từ chính gốc linh thụ ngàn năm xưa, cây mà dưới tán lá của nó, Đức Thế Tôn đã chứng ngộ Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.
Ân Phước Của Nhân Duyên
Một chiếc lá rơi nơi Bồ Đề Đạo Tràng cũng đã là phước lớn, huống chi được mang về hai cây con sinh từ cội Tổ Giác Ngộ. Đó không chỉ là một món quà vật chất, mà là pháp bảo sống, là hạt giống của Tâm Phật, là sự tiếp nối của ánh sáng Bát Nhã từ Ấn Độ đến quê hương Việt Nam.
Mỗi giọt đất, mỗi tán lá của hai cây ấy đều mang trong mình hơi thở của Tịch Quang, nơi Phật từng ngồi an nhiên trong bảy ngày sau khi chứng đạo, chỉ để chiêm nghiệm về Pháp. Thỉnh hai cây ấy về, chẳng khác nào rước về hai ngọn đuốc của Từ Quang, để thắp sáng cho những tâm hồn còn đang lạc giữa đêm dài vô minh.
Phước duyên này không thể cầu bằng phước báu hữu lậu, cũng chẳng thể mua bằng tiền của thế gian. Nó là sự giao cảm của tâm chí thành, của bao kiếp tu học, của bao công đức hành hương trong chánh niệm. Bởi chỉ khi tâm đã trong, ý đã định, và hạnh đã chín, nhân duyên linh thiêng mới mở cánh cửa cho ta được chạm vào nguồn sống giác ngộ.
Hai Cội Bồ Đề – Hai Dòng Chảy Của Giác Ngộ
Khi hai cây Bồ Đề được nâng niu trong tay, chúng con hiểu rằng mình đang mang theo không chỉ hai sinh thể, mà là hai mạch nguồn giác ngộ.
Một cây tượng trưng cho Trí Tuệ, soi sáng con đường giữa sinh tử luân hồi.
Một cây tượng trưng cho Từ Bi, che mát muôn loài đang khổ đau trong thế gian.
Trí tuệ mà không từ bi thì dễ thành lạnh lùng khô cứng; từ bi mà thiếu trí tuệ thì dễ thành si mê cảm tính. Hai cây ấy – hai nguồn lực ấy – khi được nuôi dưỡng song hành, sẽ là thân tâm viên mãn, đạo tâm vẹn toàn.
Rồi mai này, khi hai cây được trồng trên đất Việt, giữa đất trời quê hương, đó không chỉ là bóng cây Bồ Đề, mà là bóng Phật Tâm, bóng của Chánh Niệm trải dài qua thế hệ.
Dưới tán lá ấy, bao người sẽ ngồi thiền, bao người sẽ tụng kinh, bao tâm hồn khát sáng sẽ được tưới tẩm bởi giọt pháp từ nơi Phật thành đạo.
Khi lá cây lay động trong gió, đó là âm vang của kinh Kim Cang đang ngân nga trong hư không.
Khi rễ cây lan sâu vào lòng đất, đó là ý chí của Bồ Tát đang bám chặt nơi tâm thức nhân gian.
Từ Bồ Đề Đạo Tràng Đến Quê Hương Tâm Linh
Mang hai cây ấy từ Bồ Đề Đạo Tràng về Việt Nam không chỉ là hành động vật lý của một chuyến đi, mà là một nghi lễ chuyển Pháp thân – nối liền hai miền tâm linh: Đạo Tràng Giác Ngộ và Đạo Tràng trong mỗi người.
Bởi thật ra, cội Bồ Đề đích thực không nằm ở Ấn Độ, mà nằm trong tâm mỗi hành giả.
Khi tâm tĩnh lặng, hơi thở sâu và sáng, khi vọng niệm ngừng mà tánh giác hiện, thì dù ngồi dưới mái nhà nhỏ, ta vẫn đang ngồi dưới cội Bồ Đề của chính mình.
Hai cây Phật trao về Việt Nam chỉ là hình tướng bên ngoài, nhưng chính từ đó mà tâm Bồ Đề bên trong được khơi dậy, để ai hữu duyên chiêm bái cũng được gieo hạt giác ngộ trong lòng.
Hơi Thở Của Vô Tận
Khi đoàn chúng con cúi đầu dưới cội Bồ Đề cổ thụ nơi Bồ Đề Đạo Tràng, gió nhẹ thổi qua tán lá, như tiếng thì thầm của Thế Tôn:
“Tất cả chúng sanh đều có Phật tánh.”
Và trong tiếng gió ấy, dường như có lời nhắn nhủ:
“Các con hãy mang ánh sáng này đi, gieo nó trên khắp nẻo đời, để cây Bồ Đề trong lòng người mãi xanh, dù thời gian có tàn phai.”
Hai cây ấy sẽ lớn lên, không chỉ bằng nước và đất, mà bằng hương giới, hương định, hương tuệ – ba thứ hương vô hình mà mọi người con Phật cùng dâng hiến.
Dưới bóng cây, người đến sẽ không chỉ tìm bóng mát, mà tìm sự an trú của tâm, tìm lại nguồn sáng trong chính mình.
Khi ấy, hai cây Bồ Đề này sẽ không còn là hai, mà là vô lượng cội giác ngộ, lan tỏa khắp nơi, gieo xuống đất Việt một hạt giống Bát Nhã bất diệt.
“Một cội Bồ Đề – vạn tâm Bồ Đề.
Hai cây con – vô lượng Phật tử gieo nhân giác ngộ.”
Giữa đất thiêng Bồ Đề Đạo Tràng,
Gió xưa thổi nhẹ, thời gian dừng chân.
Nơi Phật tọa, tâm không trần,
Một hơi thở sáng muôn lần kiếp mê.
Cội xưa còn đó trăng khuya,
Bóng Ngài thiền định, lời thề độ sinh.
Ngàn năm lá rụng vô tình,
Mà hương giác ngộ vẫn tinh khôi hoài.
Thất Bảo hữu phước đủ duyên,
Đảnh lễ đất Tổ, tâm hiền dâng lên.
Hai cây Bồ Đề, Phật truyền,
Từ nơi chứng đạo, nối liền quê hương.
Không chỉ gốc rễ tơ hương,
Mà mang hơi thở vô thường hóa an.
Mỗi tán lá nhỏ dịu dàng,
Như bàn tay Phật xoa làn khổ đau.
Từ bi kết tụ nhiệm mầu,
Từ Ấn linh địa về đâu cũng thiền.
Rễ kia cắm xuống Việt miền,
Trổ hoa trí tuệ, đượm hiền nhân gian.
Một cây tượng trí soi đàng,
Một cây tượng ái, xua tan khổ sầu.
Trí mà chẳng có từ đâu,
Tựa gươm sắc lạnh giữa cầu vô minh.
Từ mà chẳng có trí minh,
Chỉ là thương cảm giữa hình vô chân.
Hai cây nương bóng ân cần,
Trí – Bi viên mãn, Pháp thân sáng ngời.
Rồi mai ai bước tới nơi,
Ngồi yên dưới tán, nghe trời trong tâm.
Lá rơi – tiếng pháp âm thầm,
Rễ sâu – tâm Phật gieo mầm vô sanh.
Từng hơi gió thoảng mong manh,
Là hơi thở Phật lưu hành ngàn năm.
Hai cây – chẳng phải cây trần,
Là hai nguồn sáng, là tâm nhiệm mầu.
Hữu duyên ai gặp nhiệm mầu,
Thấy trong lá biếc sắc màu Niết Ban.
Thấy trong hơi thở nhẹ tan,
Một cành Bồ Đề mọc giữa tim người.
